IJstijden van vroeger: opsporing en effecten op het landschap

Het Kwartair – het geologische tijdvak van circa 2,5 miljoen jaar geleden tot heden ‒ is traditioneel de periode die gekenmerkt is door het wereldwijd voorkomen van ijstijden (glacialen). Waar circa vijftig jaar geleden gevreesd werd voor een naderende nieuwe ijstijd, is dit beeld nu wel helemaal omgeslagen. Niettemin hebben de ijstijdklimaten een heel gevarieerd en vaak imponerend assortiment van effecten gegenereerd bij de vorming van land en landschap. Denk maar aan de honderden meter dikke loess-afzettingen, maar ook aan uitgestrekte ijswigpatronen in toendragebieden en opmerkelijke bewegingen van gletsjers.

In deze cursus bestuderen we in de eerste plaats het herkennen en opsporen van vroegere klimaatcondities (bijvoorbeeld met behulp van stuifmeel, allerlei sedimenteigenschappen en vorst- en dooiverschijnselen) vanaf de klassieke glaciale modellen tot aan de moderne methodieken. Zo kunnen we dat spannende verhaal reconstrueren van opeenvolgende ijskoude glacialen. Daarnaast zullen we de invloed van wisselende klimaten onderzoeken op de vorming van terrastrappen, dalen en aangeslibbingen langs rivieren en van zand- en stofafzetting door het spel van de wind.