Het neoliberalisme en de gevolgen voor de woningmarkt

De staat ging vanaf de jaren 1990 taken afstoten. Sociale woningbouw werd de taak van woningcorporaties, die geen subsidie meer kregen. Regels die tot doel hadden kopers van huizen te beschermen tegen gevolgen van commerciële doelstellingen van banken en andere hypotheekverstrekkers werden aanzienlijk versoepeld. Op het verkrijgen van een hypotheek werd zelfs subsidie gegeven: de hypotheekrenteaftrek. Als gevolg van deze neoliberale politiek in de jaren 1990 zijn de huizenprijzen inmiddels met 365 % gestegen. De hypotheekrenteaftrek is er nog steeds.

Bewoners van sociale huurwoningen, ongeveer 42 % van de Nederlandse bevolking, gingen meer huur betalen, omdat de woningcorporaties een belasting werd opgelegd, de verhuurdersheffing. De financiële speelruimte van de corporaties om woningen te bouwen werd daardoor ook fiks aangetast. Zij gingen nog maar de half zoveel nieuwe huurwoningen bouwen. Nu inmiddels de wachttijd voor huurwoningen 7 jaar is geworden en een gemiddelde koopwoning nog maar voor een kleine minderheid bereikbaar is, wordt duidelijk dat de ingeslagen koers averechts heeft uitgepakt.

De nieuwste regering Rutte ziet het bouwen van een miljoen nieuwe woningen als oplossing. Dat is een lange en kostbare weg. Als het neoliberalisme echter zou worden verlaten, kan de wooncrisis bij de wortel worden aangepakt. Zodat jonge mensen en andere woningzoekenden veel sneller weer tegen acceptabele prijzen een woning kunnen bemachtigen. Hoe kan in deze richting gewerkt worden? Ook daarover gaat deze cursus.