Filosofie van ruimte en tijd
Deze collegereeks onderzoekt vanuit verschillende filosofische perspectieven de aard en de ervaring van ruimte en tijd. In deze kosmische dimensies speelt ons leven zich af. Al in de Oudheid, bij Aristoteles, Plotinus en bij Augustinus wordt over tijd, ruimte en eeuwigheid nagedacht. In de moderne tijd door denkers en fysici als Newton, Kant, Einstein en later in de fenomenologie bij Husserl en Heidegger. Een cursus voor iedereen die geïnteresseerd is in de grondslagen van ons kosmische bestaan.Ruimte en tijd zijn de kosmische dimensies waarin ons leven zich afspeelt. Beide zijn raadselachtig. Want wat zijn ruimte en tijd? Waar komen ze uit voort? Waarin verschillen ze van elkaar? Hoe verhouden ze zich tot elkaar? Newton dacht dat ruimte en tijd absoluut zijn, onafhankelijk van de dingen die zich erin bevinden. Volgens Leibniz echter zijn ruimte en tijd er pas als er dingen zijn. Dit meningsverschil werkt nog steeds door in hedendaagse discussies. Ook kunnen we vragen stellen over het geheel van ruimte en tijd: zijn ze eindig of oneindig? Welke globale vorm hebben ze? Onze ervaringswereld is opgenomen in ruimte en tijd, maar hoe ervaren wij ruimte en tijd, wat is hun fenomenologie? Hoe verhoudt die zich tot de fysische ruimte en tijd? In deze collegereeks kijken we vanuit verschillende filosofische perspectieven naar deze vragen. We beginnen met opvattingen uit de klassieke oudheid: Plato, Aristoteles, Plotinus en Augustinus. Daarna bespreken we de vroegmoderne discussie bij Newton, Leibniz en Kant. We bekijken de moderne discussie in de filosofie van de fysica tussen presentisme en eternalisme. Ook bespreken we de moderne fenomenologie van tijd en ruimte bij Husserl en Heidegger. Ook enkele oosterse perspectieven van Dogen en Masao Abe komen aan de orde. Een cursus voor iedereen die geïnteresseerd is in de grondslagen van ons kosmische bestaan.
Opbouw collegereeks
- Tijd en ruimte bij Plato en Aristoteles
- Plotinus en Augustinus: eeuwigheid en tijd
- Ruimte, tijd en de dingen bij Newton en Leibniz
- Tijd en ruimte als subjectieve aanschouwingsvormen: Kant
- Tijd en ruimte in de moderne filosofie van de fysica: presentisme en eternalisme en het groeiend blok
- Tijd en ruimte in de moderne filosofie van de fysica: presentisme en eternalisme en het groeiend blok
- De fenomenologie van de tijd bij Husserl
- Ruimte en tijd bij Heidegger
- Tijd en ruimte in het Zenboeddhisme (Dogen en Masao Abe)
- De triniteit van ruimte, tijd en bewustzijn als overkoepeling van fenomenologisch en fysisch denken
Cursusinformatie
- woensdag
- 15 februari
- 1, 8, 15, 22 en 29 maart
- 5, 12, 19 en 26 april
- € 335
- 13:45 - 16:15 uur
- Inholland Alkmaar
Docent
Arnold Ziegelaar is filosoof. Hij is werkzaam als docent in het hoger onderwijs en als filosofisch raadsman in de praktijk Goed Gesprek. Zijn interesse ligt vooral bij thema’s als bewustzijn, natuur, mystiek, zin, levenskunst en kunst. Hij is auteur van de boeken ‘Aardse mystiek, inleiding in de filosofie van de verwondering’ (2015) en ‘Oorspronkelijk bewustzijn, een kritiek van de neuromane rede’ (2016).